MICROFOON VAN DE MAAND JANUARI 2018

De Shure 737 'Monoplex' was een super-cardioïde kristal microfoon, uit 1947, voor hoogwaardige omroepinstallaties, alle soorten opnames en soortgelijke toepassingen. Hij was verkrijgbaar als glimmend (gepolijst chroom) , of mat (gesatineerd chroom) , zoals het hier getoonde exemplaar.

Hij kreeg de bijnaam 'Het Wafelijzer' en dit was verreweg de meest richtinggevoelige in zijn soort. De 737 pikte geluid op van voren en maar heel weinig uit een andere richting. Wanneer hij naar boven werd gekanteld, kon hij als omnidirectioneel worden gebruikt.

Het element was 'Metal Seal' (verzegeld) om bescherming te bieden tegen vocht en hoge temperaturen, twee voorwaarden die mogelijk schade kunnen berokkenen aan zijn dit type microfoon. De productie van dit model eindigde in 1967.

Shure heeft sindsdien geen professionele kristalmicrofoons meer gemaakt, maar hun dynamische modellen zouden de wereld veroveren.

Kristalmicrofoons waren gebaseerd op het piëzo-elektrische effect: kristallen die worden gecomprimeerd onder druk van geluidsgolven kunnen dat geluid omzetten in een elektrisch signaal. Ze hadden een lage prijs en hun geluidskwaliteit was beperkt; de frequenties van menselijke spraak konden getrouw worden geregistreerd, maar het bredere geluidsspectrum, noodzakelijk voor goede reproductie van muziek, was onmogelijk.

Ze waren echter prima voor thuisgebruik bij de bandrecorder en goed geschikt als zendmicrofoon voor radioamateurs, door wie ze later het meest gebruikt werden.

In feite was de Monoplex de enige kristalmicrofoon met een gericht opnamepatroon, alle andere waren omnidirectioneel, al beweerden sommige fabrikanten dat hun modellen 'semi directioneel' waren.

Ik heb de behuizing geopend om te laten zien waaruit het akoestische faseverschuivingsnetwerk van Shure bestond: een aantal gaten aan de achterkant van de capsule, waarschijnlijk met enige demping, zoals op de foto's te zien is.

Tegenwoordig worden 'bullit' (kogelvormige) kristalmicrofoons vaak gebruikt door harmonicaspelers, die dol zijn op het rauwe en enigszins vervormde geluid dat ze produceren.

Een ander modern gebruik voor piëzo-elektrische signaalreproductie is te vinden in contactmicrofoons ingebouwd in muziekinstrumenten, zoals de op de brug gemonteerde elementen in akoestische gitaren, of als 'triggers' die bijvoorbeeld drumslagen kunnen omzetten in midi signalen.

Shure's andere beroemde kristalmicrofoon, de 'Green Bullit' uit hetzelfde tijdperk, blijft in productie, maar de capsule is vervangen door een dynamische die is gestemd om te klinken als het eerdere kristalelement.

De originele kristalelementen zijn gewild en brengen ongeveer € 100, op de tweedehands markt op, maar de meeste werken niet meer.

Dit is een van de modellen die te vinden zijn in mijn boek Witnesses of Words, het énige boek over vintage microfoons.

Meer informatie erover is te vinden op: www.witnessesofwords.com